Straalstroom

Op negen à tien kilometer hoogte waait in de regel een zeer sterke wind, die de straalstroom wordt genoemd. Weerkundigen spreken van een straalstroom als de wind op die hoogte een snelheid heeft van meer dan 100 km/u (windkracht 11 of meer). Regelmatig worden echter hogere windsnelheden bereikt van soms zelfs meer dan 350 km/u.
De straalstroom is gemiddeld enkele duizenden kilometers lang, enkele honderden kilometers breed en slechts een paar kilometer hoog. Het is dus een zeer langgerekte maar smalle band met hoge windsnelheden, die door de atmosfeer kronkelt als een rivier in het landschap. Meestal is de stroming van west naar oost gericht, maar door de vele kronkels kan de luchtstroming op bepaalde plaatsen ook naar zuid of noord gericht zijn.
De straalstroom is een natuurkundig effect dat ontstaat door het grote temperatuurverschil tussen de Noordpool of Zuidpool en de evenaar. Iets dergelijks gebeurt ook op kleine schaal, als in de zomer de nacht valt en de grond afkoelt waar de zon weg is, waait er lucht van noord naar zuid over de grens tussen warme en koude lucht. Dit is de verfrissende avondwind.

Niet alleen in onze omgeving komt een straalstroom voor, maar ook bij de evanar of in het poolgebied. Verspreid over de wereld komen er meestal verscheidene straalstromen op hetzelfde moment voor, die ook wel polaire of Arctische straalstroom worden genoemd.

De richting en de plaats van de straalstroom is van groot belang voor het weer. Vanuit noordelijke richting voert een straalstroom in onze omgeving in de regel koudere lucht aan dan vanuit het westen of zuiden. De straalstroom voert bovendien depressies met warmtefronten en koufront aan. Wanneer de straalstroom over of vlak lang Nederland loopt krijgen we in de regel de ene depressie na de andere te verwerken met herhaaldelijk regen en wind.

De straalstroom is soms te herkennen aan de wolkenlucht. Karakteristiek zijn de zeer langgerekte banden van hoge kwaliteit, vaak in de vorm van windveren. De wolkenvormen wijzen meestal op snelle veranderingen in het weerbeeld.

Animatie straalstroom